ప్రాముఖ్యత
తొలి ఏకాదశి విశిష్టత గురించి చాలా పురాణాల్లో వివరణ ఉంది. ఈ రోజున శ్రీమన్నారాయణుడు యోగ నిద్రలోకి వెళతారని, తరువాత నాలుగు నెలల తరువాత కార్తీక శుద్ధ ఏకాదశి రోజున మేల్కొంటారని చెబుతారు. ఈ కాలాన్ని చాతుర్మాస్యం అని అంటారు, ఈ సమయంలో అనేక పూజలు, వ్రతాలు చేయబడతాయి.
వ్రత విధానం
తొలి ఏకాదశి వ్రతం ఎంతో కఠినమైనది. ఈ రోజు ఉపవాసం చేయడం వల్ల శరీర శుద్ధి, మనోనిగ్రహం జరుగుతాయి. ఉపవాసం ప్రారంభించే ముందు దశమి రోజున సరైన భోజనం చేయాలి. ఎకాదశి రోజున ఉదయాన్నే స్నానం చేసి, విశేషంగా దేవుడికి పూజలు చేసి, నమస్కారం చేయాలి.
పూజా విధానం
పూజకు ముందు నారాయణుని నమస్మరణ చేయాలి. తరువాత పంచామృత అభిషేకం, సప్త పాయసం వంటి ప్రసాదాలతో పూజించాలి. సాయంకాలం దీపారాధన చేసి, భగవత్ గీతా పారాయణ చేయాలి. రాత్రి జాగారం చేసి భక్తి పాటలు పాడుతూ గడపాలి.
ధార్మిక సాంప్రదాయం
ఈ రోజు చేసే ఉపవాసం వల్ల కేవలం శారీరక శుద్ధి మాత్రమే కాదు, మనసు కూడా నిర్మలంగా ఉంటుంది. విభిన్న పూజా విధానాలు, వ్రత కధలు వింటూ భక్తి భావంలో గడపడం వల్ల మనసు భగవంతుడితో కలిసిపోయే అవకాశం ఉంటుంది.
పురాణ కథలు
తొలి ఏకాదశి మహిమ గురించి అనేక పురాణ కధలు ఉన్నాయి. వాటిలో కొన్ని శ్రీవిష్ణు పురాణంలో చెప్పబడ్డాయి. వామన పురాణంలో త్రివిక్రముడు రూపంలో శ్రీమన్నారాయణుడు బలిచక్రవర్తి వద్దకి వెళ్లినప్పుడు ఈ ఎకాదశి రోజు అతన్ని త్రికాలబంధనం చేసి త్రికాల సందేహం తొలగించారనే కధ ఉంది.
మార్గదర్శకత్వం
తొలి ఏకాదశి వ్రతం మనకు జీవనంలో నియమం, నిబద్ధత, సమయ పాలన వంటి అంశాలను నేర్పుతుంది. నియమపాలనతో చేసే వ్రతం మనలో ధర్మచింతనను పెంచి, ఇహపర సుఖాలను ప్రసాదిస్తుంది.
నేటి కాలంలో
నేటి కాలంలో కూడా తొలి ఏకాదశి వ్రతం అనేకమంది భక్తులచే ఆచరణలో ఉంది. ఇది మానవులలో దైవభక్తిని పెంపొందించి, సత్సంగతిని కలిగిస్తుంది.
మూలాలు
- శ్రీమద్భాగవతం
- విష్ణు పురాణం
- మహాభారతం
- వామన పురాణం
ముగింపు
తొలి ఏకాదశి ఒక మహిమాన్వితమైన వ్రతం. దీని పాటించడం వల్ల మనం శారీరకంగా, మానసికంగా, ఆధ్యాత్మికంగా ఉన్నత స్థాయిని చేరుకోవచ్చు. ఈ వ్రతం మనలో నిష్ఠను, ధర్మాన్ని పెంపొందిస్తుంది. అనేకమంది భక్తులు దీనిని పాటించడం వల్ల సంపూర్ణ జీవితం గడుపుతారు. ఈ పవిత్ర వ్రతాన్ని ప్రతి ఒక్కరూ ఆచరించి భగవంతుని కృపను పొందాలి.